Page 16 - HaymanaMemDergiS3
P. 16
UNESCO 2022
SÜLEYMAN ÇELEBİ YILI
“Allah adın z kredel m evvela
Vâc b oldu cümle şte her kula”
Müslümanlar tarih boyunca, Hz. Süleyman Çelebi, kaynaklara göre Bursa’da 1351 yılında doğmuş ve Orhan
Peygamber’e duyulan Gazi’den başlayarak Sultan II. Murat döneminin başlarına kadar birçok
muhabbetin bir neticesi olarak padişahın dönemine tanıklık etmiştir. Süleyman Çelebi köklü bir aileden
çeşitli türlerde eserler kaleme gelmektedir. Dedesi Orhan Gazi döneminde yaşayan alimlerden olan Şeyh
almışlardır. Allah Resulü’nün Mahmut’tur. Kazım Baykal’ın araştırmalarına göre ise Şeyh Mahmut da Şeyh
hayatı, örnekliği, güzel ahlakı, Edebali’nin oğludur. Ancak, bu dönemde Fetret Devri’nin yaşanması birçok
şemaili, mübarek sözleri ve ona bilginin de kaybolmasına neden olmuştur. O yüzden Süleyman Çelebi’nin
ait olan pek çok yönü aşkla aile ve eğitim hayatı hakkında net bilgilere ulaşılamamaktadır. Ayrıca
yazıya dökülmüş, manzum veya günümüzde, bu döneme ait en önemli mimari eserlerimizden olan Bursa
mensur sayısız müstakil eser Ulu Camii’de imamlık görevini yerine getirmiştir. Halkımız arasında “Mevlid”
telif edilmiştir. adıyla yaygın olarak bilinen “Vesîletü’n-Necât” adlı eserini de bu dönemde
yazmıştır. Kültür tarihimiz içindeki yerini Süleyman Çelebi bu eseri ile
Hz. Peygamber (s.a.v.) için almıştır. Bilindiği kadarıyla da Mevlid’den başka eseri de bulunmamaktadır.
müstakil olarak kaleme alınan
edebî türlerin en yaygın Mevlid, yazıldığı döneme ayna tutan bir eserdir. Ankara Savaşı’ndan sonra
olanlarından biri de Osmanlı Devleti, Fetret Dönemi’ni yaşarken bu eser Süleyman Çelebi
mevlidlerdir. İslam edebiyatı tarafından kaleme alınmıştır. Fetret Devri yönetimsel anlamda olduğu kadar
türlerinden olan mevlid, Hz. sosyolojik anlamda da birçok karışıklığa sebep olmuştur. Osmanlı
Peygamber’in doğumu vesile coğrafyasında Mehdilik ve Mesihlik kavramları bu dönemde konuşulmaya
edilerek yazılan manzum ve başlamış hatta esir düşen Şeyh Bedrettin’in I. Mehmet’e esir düşmesiyle
mensur eserlere denir. Türk onun müritleri tarafından Mehdilik iddiası dile getirilmiştir. Diğer taraftan
edebiyatında ise Süleyman Bizans’ın müdahaleleriyle de Mesihlik kavramı ön plana çıkmaya
Çelebi’nin açtığı çığır başlamıştır. Anlaşılacağı üzere Osmanlı Devleti’nin içine düştüğü durum
neticesinde gelişen bu tür ile İslam dünyasında yeni arayışlara neden olmuştur. İşte Mevlid böyle bir
Türk halkının peygamber dönemde yazılmıştır.
sevgisi, dil ve estetik imkânlarla Dönemin karışıklığı içinde Süleyman Çelebi’nin, Mevlid’i bir kurtuluş
dile getirilmiş ve peygamber vesilesi olarak ele aldığı söylenebilir. Bu durum diyanet kaynaklarında şöyle
sevgisi geniş kitlelere anlatılmaktadır: “Ulucamii’nin bilge imamı, sadece rivayet edilen bir
ulaştırılmıştır. tartışmadan hareketle değil, aynı zamanda ortaya çıkan kurtarıcı fikirleri
dikkate alarak bu eserini yazmıştır.
14 | KÜLTÜR VE SANAT
