Page 22 - DergiS4 01.03.2023
P. 22
Bu diyalog Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olan bir hüküm nasıl parlamentoda onaylanacak, kim
Gazi Mustafa Kemal’in Misâk-ı Millî'ye olan bağlılığını bakacak, değerlendirecek de onay verilecek?
koruduğunu göstermektedir.” Uluslararası anlaşmalarda gizli bir hüküm olamaz.
Atatürk’ün Lozan sonrasında Boğazlar sorununu Gizli hüküm denilen bir şey varsa anlaşma değildir;
Montrö ile 1937’de çözmesi, “Benim şahsi anlaşma metninden değildir zaten. Böyle bir şey
meselemdir.” dediği Hatay’ın anavatana katılımı için yok. Süreli de değil, bir uluslararası anlaşmanın
ölene kadar mücadele etmesi ve Hatay’ın 1939’da gizli maddesi de olamaz; Lozan'ın da yok."
sınırlarımıza dahil olması Misak-ı Millî’ye olan demiştir. Ayrıca konunun sık sık gündeme gelmesi
bağlılığını yine ortaya koymaktadır. ile ilgili olarak "Neden Lozan Antlaşması sık sık
böyle tartışılıyor?" sorusuna cevap olarak "Böyle
GİZLİ MADDELERİ Mİ VAR ? eksantrik tarih yorumları yapanlar var; biraz dikkat
çekici, sıra dışı. Ama bunun özellikle hukukla ilgili
Lozan Barış Antlaşması uluslararası düzeyde
imzalanan ve altında birçok devletin imzasının bir olaysa söz konusu olan, hukuki realiteden
kopmaması lazım. Bir uluslararası anlaşma, bu
bulunduğu bir antlaşmadır. Dolayısıyla herhangi bir kadar çok ülkenin hükümetlerinin imzaladığı,
şekilde de gizli maddesi yoktur. İmzalanmasının
yüzüncü yılında olduğumuz Lozan Antlaşması, yüz meclislerine giden, oralarda görüşülen bir
yıllık bir anlaşma değildir. Resmî anlaşmalar özel anlaşmanın gizli maddesi nasıl olabilir? Gizli
madde olduğu iddia edilen şeyler varsa da bunlar
madde ile sınırlandırılmaz ise taraflar var olduğu anlaşma değildir, anlaşma hükmü olamaz. Bu
sürece geçerlidir ve Lozan Barış Antlaşması’nın süre
zarfıyla ilgili herhangi bir maddesi de gayet lüzumsuz bir tartışma." diyerek Lozan Barış
bulunmamaktadır. Hatta antlaşma ilk haliyle TBMM Antlaşması ile ilgili “gizli madde” tartışmalarına
son noktayı koymuştur.
tutanaklarında da mevcuttur ve dijital ortamda
ulaşılabilir haldedir. Ne gariptir ki Lozan’ın gizli
maddeleri olduğunu iddia edenlerle, hezimet Yüzüncü yılında Lozan Antlaşması’nın gizli maddeleri
olduğunu iddia edenler aynı kişilerdir. Bir milletin var mı, yok mu tartışması TBMM Başkanı sayın
Mustafa Şentop’un belirttiği gibi lüzumsuz bir
üzerinde asırlardır oynanan oyunları bozan Lozan
Antlaşması, Türk milletinin bağımsızlık belgesidir. Bu tartışmadır. Bu tartışmanın asıl sebebi de okumaya ve
araştırmaya olan uzaklığımızdır. Milletimizi yok etme
konu sosyal medyada da defalarca kez gündeme
emellerinin sonsuza kadar rafa kaldırıldığı Lozan
gelmiş ve CİMER’e bilgi edinme amacıyla da çok
Antlaşması’nın yüzüncü yılında bu lüzumsuz
defa bu soru yöneltilmiştir. CİMER’den soruya gelen
cevap da aynı yöndedir: “Lozan Barış Antlaşması’nda tartışmaların içine girmek yerine bizlere düşen görev,
gizli maddeler bulunmamakta olup, maden çağımızın gereklerine ve ihtiyaçlarına göre kendimizi
güncellemek ve Atatürk’ün “Millî kültürümüzü muasır
çıkartmamıza ya da bu madenleri kullanmamıza medeniyetler seviyesinin üzerine çıkarmak” hedefini
yönelik herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır.”
gerçekleştirmek için çalışmaya devam etmektir. Evet,
Atatürk muasır medeniyet seviyesine erişmekten
Konu ile ilgili tartışmaya dayalı olarak son
değil “millî kültürümüzü” korumaktan ve muasır
açıklamayı da TBMM Başkanı Mustafa Şentop seviyenin üzerine çıkmaktan bahsetmiştir. Muasır
yapmıştır: "Süre meselesi söz konusu değil,
anlaşmada böyle bir şey yok. Gizli madde meselesi medeniyetler, batılı medeniyetler demek değildir.
de hukukçular açısından tuhaf karşılanacak bir Aynı çağda bulunan bütün devletleri ifade eden bir
kavramdır. Dolayısıyla Atatürk’ün hedefi Türkiye
durum. Çünkü bir anlaşma yapıldığı zaman bu Cumhuriyeti’ni, çağdaşlarının önünde bir devlet
anlaşma, o imzalayan ülkelerin parlamentolarına
gelir, orada onaylanır. Gizli olan haline getirmektir. Lozan ve ardından cumhuriyetin
ilanı ile başlayan inkılâplar sürecinin de sebebi
budur. Günümüzde bizlere düşen de aynı görevdir.
Tar h | 20
